Finlandiako Hezkuntza Sistema

Gaur egun hezkuntza arloari buruz hitz egiten dugunean burura etortzen zaigun herrialdea Finlandia da. Finlandia munduko lehenengo potentzien artean sartu da hezkuntza mailan eta ondoren ipini dudan bideoetan errealitate honen hainbat argudio ikusiko ditugu.

Bideo horiek Jordi Evole kazetariak eginiko dokumental baten zatiak dira "Cuestión de Educación" izenekoa. Dokumental osoa Espainiako eta Finlandiako hezkuntzak alderatzen ditu, bien arteko desberdintasunak azalduz eta desberdintasun horien arrazoiak emanez. Baina nik Finlandiako zatian jarri nahi izan dut arreta.

Herrialde honek duen arrakasta alde batetik Gobernuak hezkuntzan duen esku hartzean oinarritzen da. Garrantzi handia ematen hezkuntzari eta arazoak daudenean arazo horiek konpontzen saiatzen dira, esate baterako, eskola batek gela masifikazioaren arazoak baditu ikasleak talde gehiagotan banatzen dira edo ikasle kopuru handia dagoen gelatan irakasle gehiago ipintzen dituzte.

Bestetik, irakasleen lanbidea oso errespetatuta dago. Finlandiako gizartean irakasleak oso ondo ikusita daude eta, ikastetxeetan, zuzendaria da irakasleak aukeratzen arduratzen direnak. Horrek esan nahi duena zuzendariak berarentzat prestatuen dauden irakasleak hartzen dituela lan egiteko. Horretaz gain, gobernuak erreformaren bat egin behar badute hezkuntzarekin lotuta irakasleei galdetzen die erreforma hori egin aurretik, beraiek baitira hezkuntza munduan aritzen direnak.

Arrakastaren beste puntu bat ikasleen gurasoen eta eskolen arteko erlazioa da. Gurasoak beraien seme-alaben gelara joan dezakete irakasleak nola irakasten duen ikustera.

Beraz, hori guztia kontuan izanda, honako hau galdetzen naiz neure buruari: zer izango litzateke horrelako hezkuntza sistema batean lan egitea? Horregatik nire nahietako bat puntu horretara iristea izango litzateke, nire erronka pertsonala.

Hona hemen dokumentalaren bi zatiak:

• 1. Zatia
• 2. Zatia

Neska - mutiletatik ikasten

Asteburu honetan, monitoretza taldeekidekin eta gurekin dauden umeekin egun onak eta emanakorrak pasatu ditugu. Urtero birritan egiten ditugu halako konbibentziak, Bizkaiko baserri batean, Iurreta aldean.  Bi egun hauetan, Lehen Hezkuntzako 6. mailako  Bilboko eta Erandioko 60 neska-mutilekin egon gara eta jolasteko, lagunekin egoteko, pentsatzeko, lasaitzeko eta gai ezberdinak lantzeko momentuak izaten dituzte.

 

Bertan, umeei eskaintzen diegu beste hezkuntza era bat, haien onenerako, baita nire onenerako. Neska - mutil hauetatik hainbat gauzak baliotsu ateratzen ditut igandero, eta nire etorkizunerako beharrezkoak direnak. Unibertsitatean ikasitako edo bertan entzutakoak, ume hauekin praktikan jartzea sahiatzen naiz. Asteburuan zehar, hainbat gauzak ezberdinak gertatu dira. Egoera txarrak, zailak, politak... baina beti nire irakasle formakuntzarako ezagutzak emankorrak eta baliotsuak. 

 

Esan dudan moduan, igandero elkartzen gara baina astero bi orduekin ez da askotarako ematen. Orduan, asteburu bat pasatzerakoan eta hainbat momentu bizi eta gero, ze zaila eta, aldiz, ze polita den "irakaslea" izatea konturatzen naiz.

 

Amaitzeko, ikasgela edo ikastetxe batekin konparatzea ez dago oso ondo, seguraski klase batean egotea zailagoa izango da. Baina 60 neska-mutilekin egotea ez da erraza, eta bakoitzetatik zerbait ikastea sahiatzen naiz, ezagutzak ezberdin eta berriak eukitzeko, eta beste modu baten bidez, adin hauetako umeak nolakoak diren jakiteko.

 

 

Oharra: Asteburu honetako lekua. Neska-mutilak adingabekoak direnez, ez dut haien argazkirik igoko.

Irakaskuntza hobetzeko 3 pauso

Interesgarria iruditu zaiten bideo hau azalduko dut. Ramsey Mussalam kimika irakaslea da eta berak ikaskuntza hobetzeko 3 pauso azaltzen dizkigu. Multimedia eta teknologia berriekin kuriositatea bermatzen du klasean.

Bere ustez lehenengo puntu edo pausoa kuriositate edo jakin-mina piztea da. Galderak ikasteko oso iturri garrantzitsuak direlako. Ikasleak jakin-mina badu, galderak egingo ditu eta ziur nago berak egiten dituen galderen erantzunak irakasleak ematen duen txapa baino hobeto asimilatuko dituela.Gaur egungo generazioak teknologia berrien hartean hezitu direla esan daiteke. Honen ondorioz, tegnologia hauek oso baliagarriak izan daitezke hezkuntzan erabiltzeko, beti ere ondo erabiltzen badira. Gaur egungo ikasleak teknologiarekin oso familiarizatuta daude eta hau ikaskuntzarako tresna baliagarria da beraz.

Bigarren pausoa emaitza txarrak onartzea da. Berak dioenez, eta dakigunez, irakaskuntzean ez dira beti emaitza onak ematen. Horregatik emaitza txarrak onartu behar dira gero hobetzeko.

Hirugarren pausoa hausnarketa egitea da. Egiten dugun edozer gauzak hausnarketa edo amaierako rebisio bat behar du ondo dagoen ala ez jakiteko. Hortaz aparte, hausnarketa egiten dugunean egin duguna gehiago barneratzen dugu eta, ondorioz, gehiago ikasten dugu.

Ramseyek 3 pauso hauek nola ikasi zituen azaltzen du. Aneurisma bat diagnostikatu zioten, bere kirurjialaria oso lasai ikusi zuenez arrazoia galdetu zion eta berak hiru gauz esan zizkion. Bata, bere jakin-minak prozedimendua nola izango zen galdetzera bideratu zuela, bigarrena, onartu egin zuela eta ez zuela beldurrik izan eta azkenik, hausnarketa baten ondorioz prozedimendu on bat egiteko informazioa bereganatu zuela ondoren Ramseyen bizia salbatzeko. Hitz hauengatik azaltzen ditu Ramseyek 3 pauso hauek.

Link honetara joanda ikus dezakezu bideoa: http://www.ted.com/talks/lang/es/ramsey_musallam_3_rules_to_spark_learning.html

TXIRRINDULARITZAN IRAKASLE

     Atzo azaroak 15 ostirala nire bizitzan lehenego aldiz aritu nintzen entrenatzaile lanetan eta esan daiteke Aranbizkarra ikastolan egiten ari garen praktikak alde batera utziz, nire formkuntzako lehen praktika izan zela. Izan ere orain arte, ez dut ez irakasle, ez entrenatzaile eta ez monitore modura lan egin.

 

     Esan bezala, atzo lehen aldiz gidatu nuen entrenamendu bat, hain zuzen urte honetan zehar Donosti-Berriko Txirrindularitza eskolako kadete mailako gaztetxoak zuzenduko ditut orain arte nire entrenatzaile izan denarekin batera. Hasiera batean, astean zeharreko entrenamenduetara ezin izango dut joan Gasteizen bizitzen eta ikasten bai nago, baina ostiraletako entrenamenduetan eta aste buruetako lasterketetan egongo naiz entrenatzaile-direktore moduko lan bat egiten.

 

     Esperientzia berri hau gogo biziz eta ilusioz hartu dut, izan ere ahal dudan neurrian haur hauei hezkuntza bat eman behar diet eta praktikan jarriko ditut nire ikasketak.

 

     Maila hauetan lasterketetan emaitza onak eskuratzea edo hauek lehiatzen aritzea bigarren maila batean geratzen da eta garrantzitsuena ziklista gazte hauek kirolak dituen baloreak ikastea eta neurri batean beraien bizitzan lagungarri izango diren ohiturak ikastea da. Beraz hau izango da nire helburua denboraldi honetan, talde giro aparta eskuratu eta txirrindulari guztien jarrera bikaina izatea, eta noski txirrindularitza bezalako kirol eder honetaz disfrutatu eta maitemintzea.

 

Aukera hau suertatu zait eta espero dut nire irakasle formakuntzan lagungarri izatea!

Irakasleon Helburua

Gure bizitza akademiko osoan zehar irakasle asko izan ditugu. Horietako batzuk irakasle onak izan dira, beraien helburua guri irakastea eta balore batzuk transmititzea zen. Beste irakasleen helburua, berriz, gelara iritsi, ikasleei testu batzuk irakurtzen jarri eta ikasleenganako ardura eza erakustea zen.

Betidanik entzun dugu irakasleen lanbidea bokazionala dela. Irakasle izateko ikasketak gauzatzearen arrazoiak askotarikoak izan daitezke, esate baterako, familian bizi izandako egoerak, jende bereziarekin tratua izatea eta beraiei laguntzeko asmoa izatea etab.

Etorkizunari begira, hau da, karrera amaitzen dugunean, honako galdera hau egin behar diogu geure buruari: nolako irakaslea izan nahi dut? Irakasleak, klase emateko garaian, aldez aurretik jakin behar du nolako irakaslea izan nahi duen eta hori ikasleei transmititu.

Gure helburua ikasleak irakaslearengan errespetua eta miresgarritasuna lortzea da eta bideo honetan hauxe ikusten dugu. Bideo honetan agertzen diren irakasle guztiek ikaslearen bihotzeraino iritsi dira eta aipatu dudan miresgarritasun hori lortu dute. 

Badakigu bideoan agertzen diren irudiak filma ezberdinetatik aterata daudela eta fikzioa dela, baina guk benetan lortu nahi duguna fikzio hori errealitate bihurtzea eta ikasleen ametsetako irakaslean bilakatzea da.

Goi mailako ikasketen neurketak eta eraginak

Hezkuntza on bat izatea, gizabide, azpiegiturak onak eta kriminalitate indize kopuru gutxiago eukitzea eragiten du. Hona hemen, ikerketa bat egin ondoren ateratako neurketak, non ematen eta amaitzen diren goi mailako ikasketak gehiago. (35 eta 64 urteen artean)

 

Lehenengo postua Kanada betetzen du. Herrialde honetan, 35 eta 64 urteen arteko %51 biztanleek goi-mailako ikasletak izaten ditu. Israel bigarren postuan dago %46rekin eta hirugarrena, Japonia da %45 batekin.

 

Estatu Batuak, %42 batekin laugarren postuan kokatzen da, eta Zelanda Berriak "top 5" honek betetzen du %41 batekin. Hauen atzean, Hego Korea, Erresuma Batua, Finlandia, Irlanda eta Australia daude, lehenengo hamar postuak betetzen.

 

Espainiak, hamazortzigarren lekua hartzen du, biztanleriaren  %31 izaten ditu goi-mailako ikastetak eta bere aurretik, adibidez, Belgika, Suedia, Danimarka, Islandia edo Holanda daude. Aldiz, Espainiaren atzetik, Mexiko, Hungría, Polonia, Txekiar Erreplubika, Grezia, Portugal edo Italia daude.

 

Halaber, Korean  Bigarren Hezkuntza hasten dutenek, %95 amaitzen dute, aldiz, Espainian, Erresuma Batuan, Finlandian edo Frantzian %80ra murrizten da portzentai hau.

 

Hau ez du esan nahi Kanadak hezkuntzarik onena duen, baina hainbat paralelotasun aurki ditzakegu. Adibidez, munduko hiririk seguruena, non dagoen pertsonen arteko konfiantza handiena edo ze herrialde edo hiria duen kriminalitate kopuru gutxiago.

 

Nire ustez, hezkuntza eta ondoren egiten diren ikasketak eta ikasketen  maila nolakoa den eragina handia du gure gizartea aurrera eramateko , besteekin elkartzeko... Azkenean, neurketak hor daude, eta Espainia, betiko moduan ez dago lehenengo postuetan.

 

 

 

Euskaraz Bizi

Euskara, euskal biztanleen ikur esanguratsua da eta gehienok baloratzen dugun hizkuntza da. Gure historiaren eta kulturaren zati handia denez, zaindu egin behar dugu, partaide izaten jarraitzeko. Euskara baita bereizten gaituen hizkuntza.

Euskara jakitea abantaila eta zortea da, horrela, beste hiriko edo herrialdetako biztanleek baino hizkuntza gehiago hitz egiten ditugu eta. Pribilegiatuak gara bi edo hiru hizkuntza, gutxienez, ikasten ditugulako txikitatik, beste hirietan, aldiz, ez. Hau da, gero eta hizkuntza gehiago hitz egin edo jakitea, hobeto.

Euskarak garrantzia du, zeren eta gazteek, mutilek eta neskek, gizartean hizkuntza propio batekin hazi al direlako, baita hezkuntzan ere. Euskararen garrantzia nabarmena da, abantaila positiboak baino ez ditu ekartzen gure historiarako, kulturarako, gizarterako, hezkuntzarako…

Lehenik eta behin hezkuntza eredu desberdinak azalduko ditugu: D eredua dena euskaraz, B eredua euskaraz eta gaztelaniaz eta A eredua dena gaztelaniaz. Gaur egun Lehen Hezkuntzan eta DBHn dauden ikasle gehiengoaren lehen hizkuntza gaztelania da baina, esan beharra dago, D eredua dela gehien egiten dena, beraz, klasean euskaraz egiten dute.

Aurrekoarekin jarraituz, Lehen Hezkuntzan dauden ikasleen gehiengoak klasean ikaskideekin euskaraz bakarrik ikasten dute, baina DBHkoek, ordea, gazteleraz hitz egiten dute klasean beren ikaskideekin. Jolas orduan, bi zikloetako ikasleen gehiengoak egiten du erdaraz ikaskideekin. Gure ustez klasean daudenean gutxienez, ikasle guztiek euskaraz egin dezaten bultzatu beharko zuketen irakasleek. Jolas orduan badakigu ez dela erraza guztiak kontrolatzea.

Irakaslearekin klase barruan hitz egiten dutenean gehiengoak euskaraz egiten du, baina badaude erdaraz hitz egiten dutenak ere. Jolas orduan, gehiengoak euskaraz hitz egiten dio irakasleari baina klasean baina gehiago hitz egiten diote gazteleraz. Irakasleek gaztelaniaz hitz egiten uzten badiete, geroz eta gehiago hasiko dira hizkuntza horretan hitz egiten eta horrek euskararen erabilera murriztu eragingo du, noski. Beraz, irakasleek beti berarekin gutxienez euskaraz hitz egiten bakarrik utzi beharko lieke bere ikasleei edo ikasle ez direnei, hau da, ikastolako edozein umeri.

Horretaz aparte, ikastola askotan haur hezkuntzatik batxiler arte ikasle guztiak erakunde edo eraikuntza berdinean batera daude. Hau kaltegarria izan daiteke euskararen erabilerarentzako. Normalean, haur hezkuntzan euskaraz batxilerrekoek baino gehiago hitz egiten dute. Denak kontaktuan egonda, haur txikiak handiagokoengatik influenziatu egiten dira eta askoz lehenago hasten dira gazteleraz hitz egiten. Hau nabarmena da generazio berriek aurrekoek baino euskara maila baxuagoa daukatela ikusi dugulako. Hau ez gerta dadin, irakasleek DBH 3-4ko eta Batxilergoko ikasleak haurrekin euskaraz egiteko animatu egin behar dituzte.

Gure arazoaren faktoreak ugariak dira baina kasu guztietan ez dira berdinak. Izan ere, zergatiak bi zatitan bana ditzazkegu, alde batetik orokorrak daude, zeintzuk kasu guztietan zer esan handia duten, haien artean daude: adina, sexua, hezkuntza eta gizartea. Baina bestalde kasuan kasuko faktoreak daude, hau da, herria, eskola, testuinguru linguistiko eta abarren arabera aldatzen direnak.

Beraz orain aztertu behar dugun gaia faktore orokorren barnean kokatzen da, gainera oso faktore garrantzitsua da, izan ere aditu askok dioten moduan hizkuntza kasu askotan gizartearen erreflexua da.

Etxeko helduenen egoerari dagokionez beraiek jasotako hezkuntza eta gaztaroan jasan izan zuten egoera zaila kontuan izanik, aipatu behar da euskara tasa nahiko baxua izan daitekeela, gainera kasu askotan ez dute euskara egiteko ohitura batere barneraturik. Bestalde, aipatu behar da Euskal Herriko kostaldean industria guneek eragindako nekazal exodoak ere zeresan ugari duela, izan ere espainiar ugari etorri zen Euskal Herrira eta ondorioz euskara tasa jaitsi egin zen.

Gaur egun heldu askok eta askok ez dakite euskaraz hitz egiten eta zoritxarrez beste askok jakin arren ez dute erabiltzen. Kasu hau gizon zein emakumezkoetan ematen da, agian emakumezkoetan gehiago. Kasu honen arrazoi nagusia ohitura falta izan daiteke, gaztaroan debekatua egonagatik ez zen erabiltzen eta zorionez garaiak aldatu diren arren ohitura batzuk ez dira aldatu eta bi euskara hiztunen artean gaztelania entzutea nahiko ohikoa da.

Orain gurasoen kasua ere aipa daiteke, bertan 40-50 urte bitarteko helduen kasua aztertu behar dugu. Hauek izan zuten hezkuntza eta familia giroa oso ezberdina izan zen beraien artean, eta ondorioz ohiturak ere desberdinak dira. Izan ere, batzuk diktadura garaiko hezkuntza jaso zuten moduan, beste batzuk ikastolara joateko aukera izan zuten. Sexuen arteko desberdintasunei dagokionez ere, nahiko ohitura antzekoak dituzte, hori bai azterketek diotenez emakumeek gizonezkoek baina euskeraren erabilera gehiago egiten dute.

Gaur egungo ume eta gazteen aiton-amon eta aita-amen kasuak aztertu ditugu umeen euskara erabiltzeko ohituran oso paper garrantzitsua dutelako. Azterketan honen ondorioz esan dezakegu gure etxeko gaztetxoak oso familia giro ezberdinak izan ditzaketela beraz barietatea ere handia izango dela. Baina naiz eta familia askoren giroa nahiko erdalduna izan eta gaztelania izan hizkuntzarik erabiliena, ikastolen kantitateak eta bertan ikasten duten haurren kantitateak gora egin du, laburbilduz euskalduntzen prozesu baten alde daudela esan daiteke.

Umeek ordea beraien gurasoek ezarri nahi duten euskalduntze prozesu hau ez dute guztiz aurrera eramaten, litekeena da hezkuntzaren errua izatea edo familia giroak guk uste baino garrantzi gehiago izatea.

Beraz ulergarria da umeek etxean etxeko hizkuntza erabiltzea, baina zer geratzen da etxetik kanpo? Ba egoera eta hizkuntza ez dela aldatzen. Kasu askotan jakin izan da ume  erdaldun askok euskara ikasi arren irakaskuntzarekin eta eskolarekin bakarrik erlazionatzen dutela  eta ez dutela beraien bizitzarako hizkuntzatzat. Kasu hau bai mutil bai nesketan ematen da.

Beste arrazoi garrantzitsu bat moda jarraitzearena izan daiteke, haurrek gustatzen zaizkien gauzak gaztelaniaz entzun ezkero beraiek ere honela egingo dute. Mutilen kasuan adibidez kirol probak ikustea oso gustuko izaten dute orokorrean, batez ere futbola; bertatik jasotzen duten informazio ia guztia erdaraz jasotzen dute eta beraiek horregatik ere erdara erabiliko dute. Nesken kasuan ere berdin gertatzen da, filmekin, musikarekin, kirolekin, jostailuekin eta abarrekin erlazionaturiko gehiena gaztelaniaz jasotzen dutelako.

Zenbait azterketek erakutsi duten moduan, eta guk ere lehen pertsonan ikusi dugun moduan, zoritxarrez bi sexuetako gazteek dute gaztelaniara jotzeko ohitura. Nesken kasuan ohitura aldaketa hau lehenago eman daiteke, izan ere nesken garapen psikologiko zein biologikoa lehenago ematen da eta honek zerikusia du erabiltzen duten hizkuntzan. Baina oso posiblea da behin etapa hau igarota euskararako itzulera gertatzea. Mutilen kasuan erdararako prozesu hau ere ematen da, baina kasu askotan, nesketan ez bezala, ez da itzulerarako prozesua gertatuko, hots, behin mutilek gaztelania erabiltzeko ohitura harturik ez dira euskarara itzuliko.

Bideo honetan Nafarroako Erriberan euskarak bizi duen egoera latza aztertzen du, eta bertako euskaldunek eta Argia Ikastolak euskal komunitate bat sortzeko egin dituzten ahaleginak plazaratzen ditu.

Lan honetarako erabili ditugun erreferentziak honako hauek dira:

• Hemen LH 4en eta DBH 2n hizkuntzek duten egoera azaltzen da 2011. urtean.
• Erreferentzia honetan euskararen erabilera aztertzen dute kalean egindako galdetegi baten bidez.
• Esteka honetan Txingudi Ikastolako euskararen normalizaziorako proiektua agertzen da.