Gure hizkuntza hezkuntzan bultzatuz

Gaur egun, hezkuntza arloan, euskera geroz eta gutxiago erabiltzen da eta gai honek kezkatzen gaituenez, nondik norakoak aztertu eta konponbideak aurkitzen sahiatuko gara. Beraz, aukeratu dugun gaia euskeraren erabilera da.

Naiz eta azken urte hauetan aurrera pausuak eman, irudetzen zaigu geroz eta erabilera txikiagoa duela gure hizkuntza. Agian aurrera pauso edo iniziatiba hauek hezkuntzaz kanpo eman dira eta ez dira nahikoa. Generazio berriak eskolatik ateratzen direnean geroz eta gutxiago hitz egiten dute euskeraz. Horregatik hezkuntza arloan arazo honi soluzioa bilatu nahi diogu.

Bereziki gure herrietako famili eta ikastoletako kasuak aztertuko ditugu, gertuen ditugulako. Espero dugu arazo honen sorburua aurkitzea eta soluzio egoki bat ezartzea.

Hezkuntza sistema argazki batean

         Argazki hau oso interesgarria iruditu zaigu. Ikusten dugunez, gaur egungo hezkuntzan askotan gertatzen den edo ia beti gertatzen den egoera bat agertzen da argazki honetan. Hemen Alrbert Einsteinen esaldi bat irakurri dezakegu: "Mundu guztia da genio bat. Baina, arrain bat zuhatz batera igotzeko duen gaitasunagatik ebaluatzen baduzu bere bizitza osoa pasatuko du inozo bat dela pentsatzen."

          Illichek esaten zuen bezala, eskola konpetentzia bat bezala da.Ikasketetarako erraztasunak dituztenak beti irabaziko dute eta irabazle sentituko dira eta, ikasketetan hain ondo ez doazenak, ordea, beti galtzaile sentituko dira eta azkenean ez dute hobetuko. Estankatuta geratuko dira.

          Esan daiteke pigmalionen efektua ere emen sartu daitekeela. Irakasleek ikusten dute zeintzuk diren ondo doazen ikasleak eta gaizki doazenei lagundu ordez nota hobeak dituzten ikasleei arreta gehiago jartzen diete. Agian ez da irakasleen errua hau inkonszienteki gertatzen delako baina okerrago doazen ikaslek laguntza gehiago behar dutela ere pentsatu eta jakin behar dute.

          Ikasle batzuk erraztasunak dituzte arlo batean eta beste batzuk beste arloren batean. Horregatik irakasleak argi eduki behar du bere ikasle bakoitzak zein gaitusun dituen. Batzuetan ikasle batek beste ikasle batek baino denbora gehiago behar du gauzaren bat asimilatzeko. Ondorioz, motelago doan ikasle horri pixkanaka (ariketa simpleagoak eginez) irakatsi behar zaio. Modu honetan beste ikasleen nibelera iritsiko da. Denei ariketa berdina jartzen badiogu, erraztasunak ez dituztenak atzean geratuko dira eta ez dute ezer hobetuko. Beraz, esan dugun bezala, alro batean motelago doazen ikasleei progresiboki irakatso behar diegu ariketa besteen mailara iritsi daitezen.

Elkarrizketaren Ideia Nagusiak

Hona hemen irakasleari egindako elkarrizketan gure taldeak atera dituen ideia nagusiak:

IRAKASLEAREKIN ELKARRIZKETA ETA GOGOETA

Bakoitzak herri, ikastola, maila eta arlo ezberdinetako irakasleei elkarrizketa egin diegun arren, harritu egin gaitu komunean izan ditugun ideien ugaritasunak, hau da, esan dezakegu gure ikasleen artean antzekotasun ugari daudela, jarraian hauek aztertuko ditugu eta beraien artean dauden desberdintasunak ere azaldu.

 

Esan dudan moduan irakasleen arteko ideien antzekotasuna ugari izan da; alde batetik garbi geratu zaigu irakasle lana ez dela batere erraza, naiz eta azken urteotan gizartean  hartu duen ospea bestelako izan, irakasleok zailtasun honetaz ohartarazi diguten arren orokorrean poza eman die guk ere beraien bide bereberetik jarraitzea.

 

Ondoren irakasle lanean beharrezko jakintzak eta baliabideak galdetzean orokorrean beraien erantzun berbera izan da pazientzia eta bokazioa. Pazientzia ezinbestekoa dela diote gure irakasleek, gainera irakasle onari buruz galdetzean erantzuna ez berdinak izan ziren. Batzuk ezin izan zuten erantzun zehatz bat eman eta eman zutenak oso subjetiboak izan ziren. Hori bai, ikasleen motibazioa mantentzea ere beharrezkotzat jotzen dute, horretarako zenbait teknika erabiliaz. Nire kasuan adibidez nire irakasleak errefortzu positiboa teknika erabiltzen  duela esan zidan, hots, ikasleek ondo egiten dutena baloratzea eta beraiek esfortzuaren emaitza ikustea.

 

Tekniken gaia jorratuz, beste irakasle baten aburuz ikaslearekiko gertutasuna mantentzen saitu behar da, modu batean klaseko egoera informalagoa izaten eta elkarrizketaren bitartez arazoak konponduaz. Teknikekin batera beraien hezkuntza bizitzan izan zituzten zailtasunak ere aipatu zizkiguten eta ohartu gara irakasleen arteko eztabaida eta liskarrak ez direla oso ohikoak eta ohikoagoak direla adibidez gurasoekin dauden arazoak. Gure irakasleetako bik aipatu zigutenez gurasoekiko harremanak hobeak izaten saitu behar da orokorrean, izan ere ezinbestekoa da harreman hau umearen hezkuntza eta garapenean.

Elkarrizketaren beste puntu interesgarrietako bat  beraien formakuntzaz hitz egitea izan zen. Gai honetan gure irakasleak ere nahiko ados zeuden, ez ziren beraiek jasotako formakuntzaz kexatzen baina orain ditugun praktikak ezinbestekotzat jotzen dituzte, nire irakaslearen kasuan bereziki denbora arazoak zirela eta ezin izan zituen praktika asko egin eta ondoren klase ematerako garaian faltan bota zuen esperentzia hau. Laburbilduz, geletara esperientziarekin sartzea beharrezko ikusten dute gure ikasleek.

Irakasleari Elkarrizketa

   Aurreko egunean nire batxilerreko irakasle batekin geratu nintzen irakasle bizitzari buruzko elkarrizketa bat egiteko. Irakasle honek, Mikelek, batxilerren eta DBH-n klase ematen du eta hainbat urte daramatza lanbide honetan.

   Mikelekin goizeko zortziretan geratu nintzen elkarrizketa egiteko. Lana dela eta ezin izan zuen beste momentu baten geratu al izan. Laskorain Ikastolara gerturatzen ari nintzanean oroitzapenak nire burura etorri ziren. Batxilerra bukatu nuenetik ez nintzan bueltatu ikastetxera. Ikastolan txikitatik ibili naiz eta nire bizitza guztia or aritu naiz ikasten eta lagunak egiten. Beraz, oso pozik nengoen berriz bueltatzean.

   Elkarrizketatu behar nuen irakaslearen mintegirantz nindoala nire irakasle izandako askorekin aurkitu nintzen. Beraiekin aritu nintzen hitz egiten nire bizitzari buruz eta beraiek beraiena kontatzen zidaten. Gehienak ikastolara zer dela eta azaldu nintzen galdetu zidaten eta nik nire egoera azaldu nien, hau da, Lehen Hezkuntzako Gradua ikasten ari nintzela eta lan bat egin behar nuela.

   Mikelekin aurkitzerakoan biok eskua eman ginan eta kafe bat hartzera gonbidatu nuen. Bidetik gindoazela klaseak zer moduz zijoazen galdetu nion eta beak ikasten ari nintzen graduari buruz galdetzen zidan. Bere bulegora bueltatu ginenean batxilerren izandako beste irakasle batekin topatu nintzen, Milagros.

   Behin elkarrizketa egiten hasi behar nuenean nahiko urduri nengoen. Baina hasi eta gero nire urduritasun guztia hegan joan zen eta bi irakasleri egin nien elkarrizketa. Galderak egiten nijoan einean irakasleek beraien esperientziak eta bizipenak kontatzen zidaten inungo beldurrik gabe. Egia esan munduko askatasun guztiakin hitz egiten nengoen Mikel eta Milagrosekin eta arraroa egin zitzaidan baina oso alai ere.

   Beraien esperientziaz eta formakuntzaz gain beste hainbat gai jorratu genituen, esate baterako, gaur egungo hezkuntza sistemari buruz, LOMCE-k ekarriko dituen aldaketak eta beste hainbat.

   Bigarren kafea bukatzen gindoazen einean elkarrizketa ere bere amaierara iristen ari zen. Pena eman zidan irakasleen eta nire arteko solasaldi hura bukatzea. Elkarren artean besarkada bat eman ginan eta elkar agurtu. Berriz bueltatuko nintzala zin egin nien eta halaxe espero dut. Nork daki nola bueltatuko naizen Laskorain Ikastolara baina ziur nago ez dala azken aldia izango.

 

Irakalearekin Elkarrizketa

Pasa den astean irakasle bati egindako elkarrizketaren esperientziak eta sentsazioak hemen aipatuko ditut. Pertsona honek, Maristak Ikastetxeko irakaslea da. Berak, DBH-n eta Batxilergoan ematen ditu klaseak, baina adierazi zidan moduan, DBH-n klaseak ematea gehiago gustatzen zaizkio. Esan zidan moduan, bere lanarekin egunero disfutatzen du eta klasera joaterakoan ikasleek nabaritzen dute.

Nire lehenengo elkarrizketa zenez, joan baino lehen pixka bat deskonfiantzaz beteta negoen. Ez nekien nola izango zen elkarrizketaren momentua, baina berak, lehenengo minututik oso erraz jarri zidan lana eta ez zidan inolako arazorik jarri. Pertsona lasai da eta oso argi erantzun zituen galdera guztiak. Lehenengo galdera egin ondoren eukitako urduriak joan ziren. Bigarren galderatik aurrera oso gustora nengoen eta amaitzekoa momentua ez nuen ikusten. Elkarrizketa garbia izan zen, bi lagunen arteko solasaldia izango balitz bezala.

Elkarrizketatik ateratakoa, espero nuen baino hobea zen. Hezkuntzaren egoerari buruz hitz egon ginen eta konturatu nintzen, gaur egungo hezkuntzari buruzko iritiziak kompartitzen ditugula.

Egin nion galdera bat, irakasle moduan dituen ezaugarriak aipatzea zen; ikasleei entzutea erantzun zuen. Bere ezaugarri hori gustatu zitzaidan. Nire ustez, ikasleek irakasleak entzuten dugun moduan, aldrebes ere izan daiteke, eta nire eskola garaian, hau ez nuen askotan ikusi. Aipatu zuen beste gauza bat, umeekin edo gazteekin egoteko gaitasunak, esperientziak ematen dituela. Nahiz eta hainbat iraskaskuntza formazioa egin, gazteei hezitzea klasean bertan ikasten da.

Esan dudan moduan, egondako denbora oso gustora egon nintzen. Elkarrizketa hau, irakaslea izateko asko motibatu zidan. Berak aipatutakoarekin, konturatu nintzen lanbide polita dela.
Amaitzeko, esan beharra dago, irakasle miresgarri honek, nahiz eta ikastetxeko ikaslea ez izan, bere laguntza eskaintzen duela egunero.

IRAKASLEAREKIN SOLASALDIA

Duela aste pare bat izan genuen irakasle miresgarri bati elkarrizketa egin behar geniola esan zigutenean automatikoki pentsatu nuen irakasle batengan eta elkarrizketa berari egitea erabaki nuen.

              Hori dela eta, joan den ostiralean lehen hezkuntza egin nuen ikastolara gerturatu nintzen aspaldiko partez. Hasieran ez nekien nire soinketako irakasle izan zena eskolan aurkituko zen edo ez, izan ere 6ak aldera gerturatu nintzen eta ez zegoen klaserik ordurako. Atezainari Josune ikusi zuen galdetu eta kafetegira hurbiltzeko esan zidan. Urduri kafetegian sartu eta han ikusi nuen Josune urte luzez nire soinketako irakasle izan zena. Nahiz eta berarekin azken klasea duela urteak eman izan, 6 mailan azkena, ordu ezkeroz kaletik ikusi dut eta gehienetan beti geratu izan gara hitz egiten, beraz bazuen nire berri eta gogoratzen zen niretaz. Agurtu ondoren nire asmoen berri eman nion eta ez zuen inolako oztoporik jarri eta oso interesaturik aurkitu nuen lehen unetik, poza eman zion nik ere bere bide berdinak jarraitzea magisteritza ikasketak egiten. Hamar bat minutuko elkarrizketaren ondoren hurrengo ostiralerako geratu ginen (urriak 18).

Esan dudan moduan duela bi egun berriro ere gerturatu nintzen ikastolara eta bertako kafetegira non mahi batean eserita grabagailua piztu eta hitz egiteari ekin genion. Elkarrizketa zuzen bat izan beharrean nik gai bat proposatzen nuen eta nire irakasle izan zenak bere esperientzia eta ikus puntuaren berri ematen zidan. Solasaldi oparo baten ostean agurtu eta edozein laguntza behar nuelarik arazorik gabe gerturatzeko edo deitzeko esan zidan, hori bai pena eman zion nik ikastolan praktikak egiteko aukera ez izatea.

Irakasleari egindako elkarrizketaren esperientzia

          Klasean irakasle miresgarri bateri elkarrizketa egin behar genuela esan zigutenean zuzenean pentsatu nuen irakasle honetan. Irakasle hau Jon Kepa deitzen da, ez dakit irakasle miresgarria den baina bere klaseetan eta klasetik kanpo erosoen sentitzen naizen irakaslea izan bera. Ez gintuen beste irakasleek bezala tratatzen, hitz egiteko garaian lagunak bezala hitz egiten zigun eta parre batzuk botatzen genituen klasean berarekin. Gainera, lehen hezkuntzatik amaierararte eman digu klasea irakasle honek. Bere asignatura gorputz hezkuntza edo soinketa da eta urte guzti horietan neri klasea emateaz aparte, eskola kiroletan entrenatzen aritu naiz eta bera da kirol koordinatzailea, beraz erlazio handia daukat berarekin.

          Elkarrizketa egiteko deitu nionean pozik eguna eta ordua akordatu genuen eta geratu egin giñen. Elkarrizketa Donostin egin genuen taberna batean. Lehen momentutik oso eroso egon nintzen. Uste nuen galdera egin eta berak erantzun zehatza emango zidala baina ez zen horrela izan. Galdera egiten nionean berak erantzun egiten zuen baina beste gauza asko ere esaten zizkidan eta oso interesgarria iruditu zitzaidan elkarrizketa. Elkarrizketa honen ondoren gogo gehiago dauzkat gorputz hezkuntzako irakasle izateko dudarik gabe.

          Bere esperientziak kontatu zizkidan eta ikusi nuen asko gustatzen zitzaiola bere lana (eta hori da irakasle on bat izateko ezaugarrietariko bat, bokazioa). Kirol arloan lan ugari eduki ditu Jon Kepak baina hezkuntzan geratu da hori delako benetan betetzen duena eta dagoeneko 25 urte daramatza ikastolan. Oso pozik ikusi nuen bere lanaz hitz egiten ari zenean eta berak poztasun hori transmititu zidan. Horregatik, lehen esan dudan bezala irakasle izateko gogo gehiago dauzkat, beraz elkarrizketa honek lagundu didala esan daiteke.

          Elkarrizketak ordu bat eta zertxobait gehiago iraun zuen, galderak 50 minututan amaitu genituen eta azkeneko minutuak hizketan egon giñen gure gauzei buruz bi adiskide izango bagiña bezala. Oso eroso egon nintzen eta gustora egin nuen elkarrizketa. Nire irakasleari buruz gehiago ikasi dut eta, nola ez, irakaslea izatea zer eta nolakoa den ere ikasi dut honi esker. Beraz, pozik nago egindako lan honekin.

KONTZEPTU MAPA

MAREA BERDEA IRLA BALEARRETAN

Aurreko asteko astelehenean hilak 7, Balear Irletako zenbait eskola publikoetako maisu maistrek 15 egunez  zuten greba amaitutzat jo ez zuten arren, ikasgeletara itzultzeko erabakia hartu zuten, egun luzez luzatu eta komunikabideetan oihartzuna izan duen greba honi "Marea berdea"  deitu zaio. Baina ez da izen honez deitzen zaion lehen greba, izan ere izen hau erabili  da 2011tik aurrera gobernuak eginiko murrizketen aurka egin den greba orori.

 

 

Greba honen hasiera iralaren 16an izan zen, Balear Irletako eskola (unibertsitateak ez) bueltaren lehen egunean, jakin izan da lehen egun honetan irakasleen %91ak egin zuela greba.

 

Grebaren zergatia ez da bakarra, baina badago arrazoi nagusi bat; izan ere, José Ramón Bauzáren (Partidu Popularra) gobernua sistema trilingüe berria ezarri du irletan, sistemak honetan katalanez eman beharreko orduak gutxitzen dira eta ingelesari eman beharrekoak gehitu, esan daiteke Wert ministroak ezarri nai duen LOMCE lege organikoaren antzekoa dela baina ez hain muturrekoa. Aipatu dudan moduan, lege honen onarpena da grebaren arrazoi nagusia baina zergati gehiago ere badaude; izan ere murrizketak ere ugariak izan dira: soldatetan, garraio beketan eta jangeletan. Beste arrazoi sendoetako bat, lege berri baten agerpena da zein onartu geratzen bada 10.000 euroko isunak ezarriko diren katalan ikurriña hezkuntza zentroetan izateagatik.

 

Greba honen konbokatzaileak Assemblea de Docents de les Illes Balears eta Crida plataforma izan ziren, eta jarraitzaile bat aipatzeagatik Sindicat d´Estudiants dels Paisos Catalans (SEPC).

 

 

Zenbait guraso ere greba honen aldeko jarri dira eta irakasleak apoiatzeko beraien umeak ez dituzte eskolara eraman egun hauetan, zenbait politikari astindu dituen erabakia izan dena, Balearretako diputatu batek beraien umeak eskolara eramaten ez dituzten gurasoei kustodia kentzeko mehatxua egin zuen,  adibidez. 

 

Esan dudan moduan urriak 7 irakasleek ikas geletara itzultzeko erabakia hartu zuten baina garbi esan zuten greba ez zutela amitutzat ematen. Emaitza esanguratsu moduan aipatu behar da kontu korronte bat ireki zela greban zeuden irakasleen alde eta 200.000 euro pilatu zirela.

KONTZEPTU MAPA

Aste pedagokikoa dela eta, gure taldea gaur astelehena ez da elkartu kontzeptu mapa egiteko eta bihar elkartuko gara. Hori bai, bakoitzak bere testua irakurri, aztertu eta ideiak eskematizatu ditu, elkartzen garenean osatuko dugo kontzeptu mapa. Laburbilduz, prozesuan gaude, biharko egina izango dugu.

Pigmalion efektuaren arazoak eta konponbideak

   Pigmalion efektuaren eraginez hainbat mezu positibo edo negatibo bidali ditzazkegu pertsona bati. Efektu hau hezkuntza arlorekin ere erlazionatzen da. Irakasleek ikasleei inkonszienteki mezuak bidaltzen dizkiete eta hauek hainbat ondorio ekar ditzakete.

   Ondorio horietako batzuk honako hauek dira: irakasleek tratu desberdina ematea ikasleei, emaitza txarragoak izatea ikasleen artean, gelakideen arteko gatazkak, maisu eta maistrek ikasleak klasifikatzea eta irakasleak ikasleen etorkizuna baldintzatzea.

   Irakasle gehienek, nahiz eta ez ohartu, zenbait ikasle nahiago dituzte beste batzuk baino. Irakasleak emaitza onak ateratzen dituzten ikasleei tratu hobeagoa ematen diete. Emaitza txarrak ateratzen dituztenekin, ordea, tratu okerragoa ematen diete.

   Tratu horrek duen eragina umeengan asko baldintzatzen du hauen etorkizuna. Irakaste prozesu horretan irakasleak mezu negatiboak bidaltzen baditu umeak,agian, mezu negatibo hori barneratzea lortuko du eta ez du lortuko bere etekin guztia kanpora ateratzen.

   Esan dudan bezala, klasean emaitza kaxkarragoak lortu eta gelakideen artean gatazkak sortu dira. Ikasle batek bere gelakide bat bera baino nota hobeagoa atera duela eta gainera irakasleak zoriondu egin duela ikusterakoan, bera, nota okerragoa ateratzean eta irakasleak bere emaitza txarra  aurpegira botatzean, gaizki sentituko da. Ikasle horrek argi ikusten du ez duela bere gelakideen tratu berdina jasotzen eta besteekin haserretzea dakar horrek.
 
   Horren konponbidea irakasleek ikasle guztiekin tratu berdina edukitzea da. Irakasleek argi izan behar dute hasieratik ezin dutela ikasleak bereizi, berdinak izan behar dute denekin. Betidanik egon dira klasean ikastea erraza egiten zaien ikasleak, baina irakasleak ez du ume horretan bakarrik zuzendu behar atentzio guztia, baizik eta bai ume horiei eta bai okerrago ematen zaien ikasleei esfortzu eta denbora berdina eskeini.

Pigmalion efektuaren arazoak saihestuz

        Asteazkenean pigmalionen efektuari buruzko artikulu interesgarri bat irakurri eta aztertu genuen, hemen ikusgai. Pigmalionen efektu edo teoria 1964an eman zen ezagutzera Roshental psikologoaren esperimentu baten bitartez.

        

        Bertan ikasle batzuk bi taldetan banatu zituzten, talde horietako irakasleari ikasle "normal"ak zituela esan zioten eta besteari ordea bere ikasleak ohikoak baino azkarragoak zirela. Ikasturtean zehar bi geletan eman zen materia berbera izan zen baina ikasle “on”en gelan emaitzak nabarmenki hobeak izan ziren. Azterketa honek erakutsi zuen, irakasleek modu inkonzientean tratu ezberdina ematen dietela ikaslei beraiengan duten konfiantza eta itxaropenaren arabera, honek beraien errendimenduan erreflexu nabarmena izanez.

       

        Laburbilduz, pigmalionen teoriak azaltzen duena irakasleek beraien ikasleekiko dituzten itxaropenak baldintzatuz hauek hartzen duten jarrera ezberdina dela. Jarrera honek emaitza positiboak eta negatiboak ditu, aipatu dudan moduan ikasle “onei” modu ezberdinean tratatzen zaie modu inkonszientean: afektitate gehiagorekin, sarituz, zorionduz eta abar; hori dela eta beraien emaitzek gora egiten dute. Baina alderdi negatiboa ere aurkitzen da ikasle “normal” ekin izango den jarrera ez da berbera, ez zaie modu berean tratatuko eta hori dela eta beraien emaitzak ez dira hain onak izango.

 

        Teoria honek noski arazo ugari sortzen ditu. Lehenik irakasleak emandako tratuaren arabera ikasleak taldeetan klasifikatuak izango dira eta hezkuntza ezberdina emango zaie, honela irakaskuntza selektiboa bihurtuz, honek esperimentuak azaltzen duen moduan beraien errendimendu eta emaitzetan eragin zuzena izango du eta beraz ikasleen etorkizuna eta hezkuntza baldintzatuko da, hezkuntza ez justu bat emanez. Arazo hau ekiditeko, taldeen antolamendua ez da ikasle bakoitzaren kapazitateen arabera egin behar noski eta irakasleari ez zaio bere ikasleen kapazitate egoki edo ez egokietaz ezertxoere esan behar.

 

        Bestalde, ikasgeletan eman behar den hezkuntza berbera izan behar du, ezin dira ikasle “on”ekin zentratu eta “kaxkar”ragoak direnak alde batera utzi edo tratu ezberdina eman. Ikasgela batean denei hezkuntza berdina eman behar zaie eta noski batzuei besteei baino gehiago kostako zaie edukiak barneratzea. Kasu hauetan ikasle hauekin ere zentratu beharra dago, baina iruditzen zait ikasle guztiekiko inplikazio bera izaten saiatu behar duela irakasleak, honekin esan nai dut irakasleok ikasle bakoitzari denbora itarte bat eman behar diegula baina inoiz ez tratu berezia emanez.

 

        Izan ere, aipatu dudan tratu berezi honek arazo ugari sor ditzake ikaslearengan. Ikasleak, behar bezalako atentzio ez jasotzean motibazio galduko du eta muturrera eramanez eskola frakasoa azal daiteke; arazo hau ez gertatzeko ikaslea motibatu beharra dago eta hau bere gaitasunak nabarmenduz lortuko da. Horretarako zenbait ekintza antolatzea egokia da, modu batean ikasleak duen jakintza erakutsi dezala eta irakasle moduan joka dezala bere ikaskideei irakatsiaz. Irakasle bihurtzen naizenean ikasle guztiak ikasteko eta irakasteko motibatuak izaten saiatuko naiz, izan ere iruditzen zait umeari bultzadatxo txiki bat emanez berak duen guztia ateratzea lortu daitekela. Dudan pentsamendu hau azaltzeko, aipu hau oso egokia iruditzen zait: “Emaiozu zentimetro  bat umeari eta erregela bat sortuko du"(Sam Lévenson)

 

         Bestetik ikasleen arteko gatazkak ere sor ditzake tratu ezberdin honek, beraien artean ezberdin ikusteak ez die batere onik egingo beraien erlazioei. Arazo hauek saihesteko ikasle guztiekiko jarrera berbera izan behar du talde osoa aurkitzean irakasleok, ondoren ikasle bakoitzarekin denbora tarte berdina izaten saiatu beharko genuke, hau da, gela osoari azalpenak egin ondoren banaka joan ikasleei azalpenak ulertu dituzten galdetzen eta ulertu ezean berriro azalduz.

Pigmalion Efektua: Arazoak eta Irtenbideak

Artikulu honetan ikusitakoa, “pigmalion efektua” da.  Pigmalion efektua hau, bi motatakoa izan daiteke, positiboa ala negatiboa, eta kezkatzen gaituena efektu negatiboa da, zeren eta hezitzaileek ikasle batzuengan itxaropenak ez dituenean konfiantzarik ez du jartzen baita jarrera desberdina da, eta honen emaitzak txarrak izango dira. Baita ere, kontrako efektua gertatzen da, hau da, efektu positiboa. Honetan, irakasleek ikasleengan itxaropen handia dituenean, konfiantza handia jarriko du ikasle honetan eta tratu desberdina emango dio eta honen emaitzak hobeak izan daitezke. Pigmalion efektu hau, ez da kontzienteki egiten, inkontzienteki baizik.

Artikulutik ateratako arazoak hauek dira: irakasleek ikasleen etorkizunean baldintzatzen dute, irakasleek emandako tratua ez dela berdina ikasle guztietan, ikasle hauek klasifikatuta daude, hau ikusi ondoren ikasleen arteko gatazkak egon ahal dira eta honen ondorioz, ikasle batzuen emaitzak txarrak izango dira.

Egin behar dugun lehenengo gauza, denok berdina direla jakitea da. Ez dagoela ikasle batek beste baten gainetik. Hemendik hasita, tratu hobea izan duten ikasleek, tratu berezi hori kentzea izango da. Edo aldrebes izan daiteke, tratu berezia izan ez dutenek, besteen parekan jartzea. Horrela denok tratu berdina izango dute. Kontuan hartu behar dugu, pigmaleon efektua hau inkontzienteki gertatzen dela, orduan, oso adi egon behar gara egiten ditugun ekintzetaz. Nire ustez, ezin dugu ikasleei klasifikatu; ikasle onak eta ikasle txarrak. Esan dudan moduan, berdinak dira eta gure laguntza denok behar dute. Ezin dugu daukanari, besteei baino  gehiago eman, hau da, ikasle baten emaitzak onak izaten badira, laguntza eskainiko diogu, baina beste baten emaitzak, hain onak izaten ez badira, besteari baino laguntza gehiago eskaini behar diogu. Baina, tratuari dagokiona, guztiontzat berdina izan behar da, horrela, aipatutako arazo gehienak ez ziren agertuko, ikasleen arteko inbidiak eta ondorengo gatazkak.

Amaitzeko eta esan dudan moduan, efektu hau (positiboa nahiz negatiboa) inkontzienteki gertatzen dela, orduan oso zaila da gure etorkizunean ez gertatzea. Horregatik ahaleginak egin behar ditugu gure ekintzak, eremu guztietan, kontzienteki egitea.

Pigmalion efektuaren arazoen konponbidea

Pigmalion efektua irakasleek ikasleengatik dituzten itxaropenen ondorioz sortzen da. Itxaropenak onak direnean pigmalion efektu positiboa dakar baina, itxaropena txarra baldin bada efektu negatiboa izango du ikaslearengan. Hauek dira planteatu ditugun arazoak:

- Irakasleak ikasleei emandako tratua ez da berdina. 

- Ikasleak klasifikatuta daude.

- Pigmalionen efektu negatiboaren ondorioz emaitzak txarragoak izango dira.

- Ikasleen arteko gatazkak sortu daitezke irakasleak batzueri atentzio gehiago ematen dielako eta besteei ez.

Esan beharra dago pigmalionen efektua inkonszienteki egiten dutela irakasleek. Beraz ez da erraza izango arazo horiei aurre egitea. 

Arazo hauek konpontzeko lehenengo pausoa ikasleak ez klasifikatzea da. Denak berdin tratatu behar ditu irakasleak eta denei klasean parte hartzeko aukera eman. Beti ikasle berdinei galdetu ordez beste ikasleei ere galdetu behar die. Modu honetan ikasle guztiak egongo dira arretan eta emaitzak ez dira txarragoak izango pigmalionen efektu negatiboaren ondorez. Hortaz aparte, ikasleak ez dira beraien artean borrokatuko irakasleak batzueri besteei baino atentzio gehiago ematen dielako.

Lehen esan dudan bezala, efektu hau inkonszienteki egiten du irakasleak, beraz oso garrantzitsua da irakaslea konziente izatea ikasleak nola tratatzen dituen denak berdin tratatzeko eta denei atentzio berdina emateko.